Yabancı Uyrukluların Çalışma İzinleri İşlemleri

KKTC yasaları gereği, KKTC vatandaşı olmayan kişilerin ülkemizde çalışarak burada yaşayabilmeleri için, gerekli olan yasal izinleri almaları zorunludur.

Yasalar uyarınca, vatandaş olmayan kişiler ülkeye giriş yaparken, yetkililer tarafından kendilerine belirli süreli ziyaretçi vizesi verilerek ülkeye girişlerine izin verilir. Kişiler bu süreyi doldurmadan ülkeden çıkış yapmak veya belirli durumlarda ilgili makamlara süre dolmadan önce başvurarak bu süreyi uzatmak zorundadırlar. Verilen izin süresinin aşılması halinde kişi para cezasına çarptırılır ve ülkeden çıkış yapacağı sırada kişiden bu ceza tahsil edilir. Para cezasını ödemeden çıkış yapan kişilerin ülkeye yeniden girişi yasaklanır.

Yabancı uyruklu bir kişinin ülkemizde ziyaretçi statüsü dışında, uzun süreli ikamet edebilmesi ve burada çalışabilmesi için, resmi makamlarca belirlenmiş yasal kurallar çerçevesinde hareket etmesi zorunludur. Bu yasalar inşaat sektörü için de geçerlidir. Yabancı uyruklu bir kişinin, ülkemizde faaliyet gösteren bir inşaat firmasında çalışabilmesi için gerekli başvuruların firma tarafından yapılarak o kişi adına düzenlenmiş “ön izin” belgesini alması gerekmektedir.

Ülkeye giriş izni/ön izin alındıktan sonra kişinin ülkeye gelmesi ile birlikte, en geç 1 (bir) ay içerisinde tamamlanması şartı ile “çalışma izni” alınması zorunludur.

Yasal izinleri alınmamış olan kişilerin çalıştırılmaları yasaktır ve bu kişinin izinsiz çalıştığının tespit edilmesi halinde bakanlık tarafından hem firma ile ilgili yasal uygulama başlatılır hem de izinsiz çalışan kişi sınır dışı edilerek ülkeye (ne amaçla olursa olsun) yeniden girişi yasaklanır. Aynı zamanda yüksek miktarda para cezası uygulanmaktadır.

KTİMB’de Çalışma İzinleri Hizmetleri

KTİMB üyelerine kolaylık sağlamak amacıyla, çalışma izinleri ile ilgili işlemleri, üyenin başvurusu üzerine üye adına takip eder ve sonlandırır.

Üyelerin kendi firmalarında, gerekli olan yasal izinlerin alınarak, yabancı uyruklu işçilerini çalıştırabilmelerini kolaylaştırmak amacıyla KTİMB, 25 Mayıs 2007 tarihinde Çalışma Bakanlığı ile bir protokol imzalamıştır. Protokol uyarınca, inşaat sektöründeki çalışma izinleri KTİMB aracılığı ile alınabilmektedir. Bu işbirliği neticesinde hem üyelerin daha az zaman ve efor harcayarak tek bir noktadan işlemlerini gerçekleştirebilmeleri sağlanmış, hem de KKTC’de inşaat sektöründe çalışan yabancı uyruklu kişilerin kayıt altına alınması hedeflenmiştir.

Üyelik kriterlerinin ve başvurular ile ilgili yasal kriterlerin uygun olması halinde KTİMB üyesi adına, çalışma izinlerinin alınmasında gerekli olan yasal süreci takip ederek sonlandırmak ve üyeye gerekli belgeleri teslim etmek sorumluluğunu üstlenmiştir.

Çalışma izinleri ile ilgili tüm işlemler ve süreçler, üyelerin ihtiyaçları doğrultusunda, başvuru için gerekli belgeler ile birlikte KTİMB’ye başvurmaları üzerine başlatılır.

Başvuruda aranacak üyelik kriterleri;

  • Yıllık üyelik aidatının ödenmiş olması
  • Encümen kaydının yapılarak sınıf karnesinin alınmış olması

Yıllık aidatlarını ödememiş ve/veya Encümen kaydını yenilememiş üye firmaların çalışma izinleri ile ilgili başvuruları işleme alınamamaktadır ve bundan doğacak olan zarardan KTİMB sorumlu değildir.

İşcinin yasal uygunluk kriterleri;

İzin için başvurusu yapılan yabancı uyruklu kişinin,

  • Daha önce herhangi bir dönemde KKTC’den sınır dışı edilmemiş olması
  • Herhangi bir nedenle cezai yaptırımı bulunmuyor olması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilmiş olan kriterlerin uygunluğu halinde üye firma, ihtiyacı doğrultusunda, gerekli olan belgeler ile birlikte KTİMB’ye başvuruda bulunarak yasal izin alınması sürecini başlatabilmektedir.

Yasalar uyarınca, yasal izinler kapsamında 4 ana işlem bulunmaktadır;

  • Ön izin işlemleri
  • Yatay geçiş işlemleri
  • Çalışma izni işlemleri
  • Çalışma izni uzatma işlemleri

KKTC’de çalışacak olan yabancı uyruklu kişilerin, KKTC’ye geldikten sonra çalışma izni alabilmeleri için, ülkeye “ön izin” ile giriş yapması zorunludur.

İlgili firma, çalıştırmak istediği kişi için, kişiyi adaya getirmeden önce, KTİMB’ye gerekli belgeler ile birlikte başvuru yaparak o kişi adına, Çalışma Bakanlığı tarafından düzenlenmiş olan “ülkeye giriş izni/ön izin” belgesini alır. Bu belge ile ülkeye giriş yapan kişiye, gerekli yasal izinlerini alması için Bakanlık tarafından 1 (bir) aylık süre tanınır. İlgili firma ve işçi bu 1 aylık süre içerisinde tüm prosedürleri tamamlayıp çalışma iznini almakla yükümlüdür. 1 aylık sürenin aşılması durumunda, bakanlık tarafından para cezası uygulanır ve/veya kişi ülkesine geri gönderilerek tekrardan adaya girişi yasaklanır.

  • Üye firmanın Sosyal Sigortalar Dairesi’nden ve İhtiyat Sandığı Dairesi’nden alınmış, yeni tarihli “Borcu Yok” belgesi
  • İşçinin pasaport fotokopisi
  • İşçinin kimlik kartı fotokopisi

Önemli Uyarı : Ön izin alınabilmesi için işçinin KKTC dışında olması zorunludur. Yasal izinler Bakanlık tarafından onaylanmaktadır. Başvurunun yapılmış olması, başvurunun onaylanacağı anlamına gelmemektedir. Yasal bir engel olmaması halinde, genelde 3 veya 4 iş günü içerisinde başvurular neticelenmektedir. Bazı durumlarda bu sürenin kısaltılması veya uzatılması Bakanlığın yetkisinde olduğundan, ön iznin kesin olarak onaylanmasını beklemeden, işçinin KKTC’ye gelmesi için tarih belirlenip bilet alınması önerilmemektedir. Doğacak olan gecikmelerden KTİMB sorumlu olmamakla birlikte, işçinin veya firmanın bundan dolayı uğrayacağı zarardan işçinin kendisi veya üye firma sorumludur.

Belirlenen kriterlerin uygunluğu halinde üye firma, yukarıda belirtilen belgeler ile KTİMB’ye başvuru yaparak ön izin alınması talebinde bulunur. Başvuru sırasında işçinin mesleği ve/veya görevinin ne olacağının belirtilmesi zorunludur. Ayrıca 3. ülke vatandaşlarının pasaportlarının geçerlilik süresinin 3(üç) yıl olması gerekmektedir.

KTİMB’ye yapılan başvurular ile ilgili resmi daire işlemleri birlik tarafından takip edilir. Bakanlık tarafından onaylandıktan sonra üye firmaya bilgisi verilir ve işlem ücreti tahsil edilerek belgeler firma yetkilisine teslim edilir.

  • İşçinin orjinal pasaportu (Son işyerinden iptal mühürlü)
  • İşçinin Sosyal Sigortalar Dairesi’nden B3 Formu
  • İşçinin Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı numaraları
  • Firmanın Sosyal Sigortalar Dairesi ve İhtiyat Sandığı Dairesi’nden borcu yoktur belgesi
  • 3. Ülke vatandaşları için ilaveten işverenden imzalı mühürlü taahhütname

İşçi, ön izni alınarak KKTC’ye giriş yaptıktan sonra, en geç bir (1) hafta içinde çalışma izni işlemleri başlatılmalıdır.

Üye firma;

  • İşçinin ön izin belgesi
  • Pasaport orjinali
  • Kimlik kartı fotokopisi
  • Firmanın Sosyal Sigortalar Dairesi’nden ve İhtiyat Sandığı Dairesi’nden alınmış “Borcu Yok” belgesi

ile KTİMB’ye başvuruda bulunarak süreci başlatır.

Resmi makamlarca belirlenen işlem ücreti tahsil edildikten sonra KTİMB, süreç hakkında gerekli bilgileri verip yönlendirmeleri yaparak başvuruyu işleme alır ve bakanlık işlemlerini yürütür.

Aynı zamanda üye firma ve işçi, bu zaman zarfında kendi sorumluluklarında bulunan ‘sağlık tetkikleri’ni, belirtilen süre içerisinde tamamlamakla yükümlüdür. İşçi ülkeye giriş yaptıktan sonra en geç 20 gün içerisinde çalışma izni işlemlerini başlatarak bakanlıkça belirlenen hastane veya laboratuvarlardan, gerekli olan tüm sağlık kontrollerini yaptırarak, sağlık durumunu gösteren raporu KTİMB’ye teslim etmek zorundadır. Sağlık raporu sunulmamış işçinin çalışma izni Bakanlık tarafından onaylanmayacağından, işçinin ve/veya firmanın ihmalinden kaynaklanan gecikmelerden ve doğacak olan cezai uygulamalardan kendileri sorumludur.

İşlemlerin tamamlanması ile KTİMB üye firmayı bilgilendirir ve ilgili belgeler ile üzerinde çalışma izni mühürü bulunan pasaportu üye firma temsilcisine teslim eder.

Çalışma izni, üye firmanın isteğine bağlı olarak, 6 ay veya 1 yıllık süreler için verilir. Çalışma izni süresinin dolmasıyla firma ve işçi, birlikte çalışmaya devam etmek istemeleri halinde, Çalışma İzni Uzatma işlemi yapabilmek için işverenin yine KTİMB’ye başvurması gerekmektedir. Çalışma İzni Uzatma işlemi için, çalışma izninin bitimine 2 ay kala veya çalışma izni süresi dolduktan sonra en fazla 3 (üç) ay içerisinde başvurunun yapılması gerekmektedir.

Çalışma izninin uzatılması için gerekli olan belgeler ve süreç, çalışma izni işlemleri ile aynıdır. İstenen belgeler şunlardır:

  • İşçinin orjinal pasaportu
  • İşçinin Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı numaraları
  • İşçinin Sosyal Sigortalar Dairesi’nden alınmış B3 formu
  • İşverenin veya işçisinin Sosyal Sigortalar Dairesi ve İhtiyat Sandığı Dairesi’nden borcu yok yazısı
  • 3. ülke vatandaşları için ilaveten işverenden imzalı ve mühürlü taahhütname

İşçi KKTC’de çalıştığı sırada, başka bir firmada çalışmaya devam etmek isterse, çalışacağı firma KTİMB’ye başvuruda bulunarak işçinin mevcut çalışma iznini, yatay geçiş işlemi yaptırarak, kendi firması üzerine alabilmektedir. Bu işlemin başlatılabilmesi için işçinin eski çalıştığı yerden duruşunun verilerek çalışma izninin iptal edilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca işçinin yatay geçiş hakkı elde edebilmesi için, TC vatandaşlarında en az 6 (altı) ay; 3. ülke vatandaşlarında ise en az 1 (bir) yıl kesintisiz olarak KKTC’deki aynı sektörde bir firmada çalışmış olması gerekmektedir. Yatay geçiş başvurusunun bakanlığa bağlı Çalışma İzin Merkezi tarafından onaylanması ile üye firma işçi için çalışma izni almakla yükümlüdür. Bu amaçla üye firma KTİMB’ye başvurarak işlemlerini başlatır.

KKTC’de inşaat sektöründeki çalışma izinleri uygulamaları, 3.ülke vatandaşları ile ülkede öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler için de benzer süreçleri içermektedir.

Öğrencilerin, yasalar çerçevesinde, günlük belirli bir süreyi geçmemek koşulu ile, yasal izinleri alınarak çalıştırılabilmeleri için “öğrenci çalışma izni” almaları gerekmektedir. Öğrenciler için ön izin şartı aranmamaktadır.

Öğrencilerin çalışma izinleri başvurularında, çalışma izni için gereken belgelere ek olarak, pasaportunda yeni tarihli (o döneme ait) öğrenci izni bulunması, öğrenci izninin bitimine en az 3 (üç) ay kalmış olması ve ayrıca okulundan alınmış o döneme ait öğrenci belgesi ile ders programının bulunması gerekmektedir.

Gerekli belgeler ile birlikte üye firma KTİMB’ye başvurarak işlemleri başlatabilmektedir.

3.ülke vatandaşları için yasal izinler ile ilgili izlenmesi gereken yol; ön izin ve sonrasında çalışma iznini içermektedir. Ön izin başvurularında, kişinin mutlaka KKTC dışında bulunması gerekmektedir. Başvurular için gerekli belgelere ek olarak, üye firmanın sunması gereken belgeler ;

  • İşçinin pasaport fotokopisi
  • Firmanın imzalı ve mühürlü taahhütnamesi
  • İşveren adına Sosyal Sigortalar Dairesi’nden alınmış A4 Formu
  • İşverenin Sosyal Sigortalar Dairesi ve İhtiyat Sandığı Dairesi’nden borcu yoktur yazısı

Sunulması zorunludur.

3.Ülke vatandaşları için ön izin başvurusunun onaylanma süresi en az 15 gün sürmektedir. İşçi daha önce adaya giriş yapıp 3 gün içerisinde tekrar çıkış yapmışsa, kişi hakkında Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan Polis Araştırması işlemi gerekmemekte ve ön izin başvurusu 3 veya 4 gün içerisinde onaylanabilmektedir. Fakat kişi bu kapsamda değise, yasalarımız uyarınca polis araştırmasına tabi tutulur ve ön izin onay süreci en az 15 sürer. Dolayısıyla hem firmaların hem de işçilerin mağduriyet yaşamaması adına, işlemleri başlatmadan önce yukarıda belirtilen süreleri gözönüne almaları tavsiye edilmektedir.

Sonrasında ise izlenecek yol, yukarıdaki bölümlerde belirtilmiş olan izin süreci ile aynı olup, kişi adaya geldikten sonra çalışma izni alınması gerekmektedir.

Ülkemizde çalışma izni ile çalışmakta olan işçilerin eşleri (ve 18 yaşından küçük çocukları),yasal bir engel bulunmaması halinde isteğe bağlı olarak, işçinin çalışma iznini resmi makamlara ibraz etmek koşulu ile “oturma izni” alabilirler. Oturma izni başvuruları İçişleri Bakanlığı tarafından incelenerek onaylanır veya reddedilir. Bu işlemler KTİMB veya üye firma tarafından gerçekleştirilmemekte olup kişinin kendi takip ve sorumluluğundadır. Oturma izni süresi, işçinin çalışma izni süresi ile aynı olacak şekilde verilir. İşçinin çalışma iznini yenileyerek uzatması durumunda, eşinin (ve çocuklarının) oturma izni de aynı sürelerde yenilenebilir.

KKTC resmi makamlarınca belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarı 4.400 TL dir. Bu ücretten yola çıkarak, yasal çalışma süreleri üzerinden saatlik, günlük veya haftalık ücretler belirlenir. İşçilere verilecek ücretler, yasal çerçevelerde olacak şekilde, üye firma/işveren ve işçi arasındaki anlaşma şartlarına bağlı olarak belirlenir.